Das Glasperlenspiel | 114 – 219
Hermann Hesse
Ruim honderd bladzijden lezen in een dikke roman in een week. Daarmee nog niet eens op de helft komen van het hele boek. En nog altijd bezig zijn met de opvoeding van de hoofdpersoon. Zelfs al werd deze in de gelezen hoofdstukken van een jonge man van 24 tot een vent die tegen de veertig loopt.
Wonderbaarlijk was daarbij ook hoe Hesse aan de buitenkant van alles blijft.
Grootste vraag over deze roman blijft waar dat glasparelspel nu een metafoor voor is. Dat het spel zou staan voor religie of filosofie wordt namelijk nadrukkelijk ontkend in de roman.
Voor de hand ligt om het spel overdrachtelijk te zien als het bedrijven van hoge literatuur. Wat die intellectuele heilstaat Kastalien, waar die Josef Knecht zo graag woont, dan tot zoiets als een Republiek der Letteren zou maken.
Is immers niet net zomin van literatuur te zeggen als van dat glasparelspel aan welke kwaliteiseisen die precies moet voldoen? Behalve dan dat liefhebbers en ingewijden meteen zien of de uitvoering kwaliteit heeft of niet.
In tegenspraak met deze theorette is dan bijvoorbeeld weer het luttele gegeven dat menig literator heil in de drank heeft gezocht, als ze al niet nog sterkere middelen van node hadden. Dat Kastalien lijkt me daarentegen een vrij ascetisch land, met enkel serieuze mensen.
Wat dan weer voor de theorette spreekt, blijft het gegeven dat het glasparelspel weliswaar aan de toppen raakt van het menselijke vernuft, maar dat het verder in het geheel geen nut heeft. Zoals de gemiddelde roman nutteloos is. Laat staan een gedicht.
Enfin. Josef Knecht, de hoofdpersoon van de roman, is inmiddels op een punt beland in het boek waarop hij eindelijk ook met mensen om moet gaan van buiten zijn ivoren toren. Zo ontmoet hij een pastoor, op een diplomatieke missie om nauwere betrekkingen te krijgen tussen Karelien en Vaticaanstad.
Het wordt ook weleens tijd in deze roman voor echte conflicten. Veertig jaar aan gezapig leven beschrijven van een man met slechts éen passie, is te lang, zelfs al werden die levensjaren dan relatief snel doorgenomen.
[ lees mijn aantekeningen over Das Glasperlenspiel hier ]
[x]#14032 fan donderdag 26 april 2018 @ 00:00:00
