Tegen de verspreiding van het christen-fundamentalistisch gedachtegoed door de media
Het komende jaar is al benoemd tot het jaar voor van alles. En vooral de keuze om te vieren dat Charles Darwin in 1809 geboren werd, zorgt nu reeds voor rumoer. Dat is op zich aardig, omdat er voor mij als wetenschapshistoricus geen aandacht genoeg kan gaan naar de wetenschapsgeschiedenis. Alleen gaat aandacht in Nederland altijd gepaard met een tenenkrommende mediadomheid.
Zo is hier wel vaker geconstateerd dat mediaredacties er een handje van discussies te organiseren die helemaal geen discussie zijn, doordat zij iemand met een absoluut en onwrikbaar minderheidsstandpunt paren aan een ander die de absolute wereldwijde wetenschappelijke consensus moet verdedigen. Alsof hun beider posities ook maar een moment gelijkwaardig zouden zijn. Helaas was Midas Dekkers afgelopen donderdag de oetlul die wel even namens de gehele biologie in discussie wilde treden met de gristenfundi die Noach’s Ark heeft nagebouwd.
Maar hoe moet er dan omgegaan worden met het offensief dat het Darwin-jaar ongetwijfeld zal veroorzaken aan tegengeluiden? Als de media straks de verspreiding van het christen-fundamentalistische gedachtegoed gaan bevorderen, door de vertegenwoordigers daarvan overdreven aandacht, en dus status, te schenken?
Alle geloof is bijgeloof. En goed, onze drang om genoegen te nemen met bijgeloof kan evolutionair verklaard worden. Onze hardware is zo. De mens kon nu eenmaal overleven door alle indrukken van buiten meteen te wegen, zo goed mogelijk van een verklaring te voorzien; en daar naar te handelen.
In het radioprogramma OBA Live van 21 november hadden de wetenschapsfilosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen een aardig gesprek over dit soort mechanismen. Quote [1:32 minuut]:
Nu was er afgelopen week rumoer om de organisatie Creatie.info, die om geld bedelt om komend jaar huis-aan-huis een folder te verspreiden waarin de evolutietheorie onderuit wordt gehaald. Deze folder staat al online, en ik was eventjes van plan hier punt voor punt na te lopen waarin die leugenachtig, eenzijdig, of domweg fout is.
Maar door dit te doen maak ik dezelfde fout als al de mediaredacties. Door het onbenul van Creatie.info aan te tonen, maak ik de organisatie veel te belangrijk. En tegelijk mag de stuitende arrogantie van deze mensen, om enkele geopenbaarde inzichten van wat bronstijdnomaden te plaatsen boven alle consensus in de wetenschap, ook niet ongestraft blijven.
Het Darwin-jaar komt met dus al meteen met duivelse dilemma’s.
[x]#4800 fan maandag 24 november 2008 @ 00:00:00
Mark op 24 november 2008 @ 15:42:06
Misschien kun je stapsgewijs wat aversie tegen ’t christendom behandelen, zonder dat je het stap voor stap doet aan de hand van een specifieke folder. Misschien is dat preken voor eigen kerk, maar het houdt de lezers hier (en jezelf) wel scherp –
Een zwart-wit voorbeeldje: dat het bronstijdwijsheden zijn, doet nog geen afbreuk aan de eventuele waarheid van die wijshijd. Iets dat oud is, is een kwantitatieve meetlat in jaren; ook kennis uit 2008 is iets uit het electronisch tijdperk voor de wetenschappers van over duizenden jaren. Maakt dat verschil in jaren kennis van toen, of nu, of dan, betrouwbaarder? Ligt het niet meer op het vlak van de kwaliteit van de kennis?
Als het om kwaliteit van kennis gaat, zou een openbaring van iemand (god?) die weet hoe het zit (al is dat zoveel jaar terug) waar moeten zijn. De kennis van vandaag de dag beroept zich op modellen, kan en zal steeds bijgesteld worden, en is dus op zn best een glanzend gepolijst vermoeden; en dat er nu zoveel modern onderzoek is gedaan en wordt gedaan, zegt opnieuw vooral iets over de kwantiteit van onderzoek, en bar weinig over de kwaliteit van de kennis die dat onderzoek oplevert.
Ook de claim dat wetenschappers het vandaag de dag beter weten dan hun voorgangers en dat het arrogant is om de huidige situatie met zn consensus aan te valen… mwah.
Was het niet Popper of Kuhn die overtuigend heeft betoogd dat kennis niet puur groeit maar steeds van model wisselt, zonder toename van waarheidswaarde, hoogstens met toename van verklaringswaarde. Maar iets dat meer verklaart, hoeft nog niet waarder te zijn of beter te kloppen met hoe het echt zit.
Absoluut zeker-weten van de waarheid van kennis is, volgens mij, in de wetenschap onmogelijk. Een tegenvoorbeeld is altijd mogelijk. Terwijl als – al is het zoveel jaar geleden – een god met alwetendheid begifitigd vertelt hoe het is, dat ruwe feiten zijn. Of men gelooft dat die god werkelijk bestaat, is een 2de.