Atavisme

Atavisme
week 10

‘Nature and nurture’ maken de mens. En van die twee wordt natuur waarschijnlijk het makkelijkst genegeerd.

Zo weet ik vrij zeker dat vrijwel iedereen in ons deel van de wereld te weinig beweegt, en niet genoeg buiten is. Tienduizenden, zo niet honderdduizenden jaren aan evolutie maakten ons tot een relatief grote tweebenige jager-verzamelaar. Een beest met een ongekend groot uithoudingsvermogen. In potentie. Zet iemand met zo’n lichaam passief op een stoel tussen betonnen muren, en welvaartsziekten liggen dus op de loer.

Maar hoeveel beweging is dan wel goed? En welke aard moet die beweging dan hebben?

Er zijn te veel mensen die daarop het antwoord wel weten, en dit des gewenst tegen betaling kunnen verstrekken.

Ik denk slechts: matige belasting moet, verspreid over een relatief lange periode. Matige belasting met nu en dan een piekje. Maar die vorm van inspanning kost veel tijd. En geen fitnesscentrum zal zo’n vorm van sport kunnen aanbieden. Daar moet alles snel en intensief, en in een uur weer buiten. Andere soorten beweging kunnen daar niet uit.

Volgens mijn eigen theorette zou golf dus éen van gezondste bezigheden denkbaar zijn. En daarmee verras ik toch ook mijzelf. Omdat ik in dit tekstje had willen concluderen dat het aloude jagen een vrijwel ideale vorm van beweging kan brengen.

Zij het, dat het geweer de jacht veel te makkelijk heeft gemaakt.1

Ook de eierzoekers, die in Friesland elk jaar in maart de kieviten lastigvallen, doen éen ding heel goed. Ze zijn buiten, lopen door drassige weiden, en spannen zich daarbij in. Aloude jachtinstincten mogen daarbij even ongebreideld los. Tot het raapseizoen over is, en dezelfde mannen zich ineens inspannen om broedende weidevogels te beschermen tegen maaimachines en andere landbouwmechanisering.

Onder eierzoekers is er dan ook grote weerzin tegen valsspelers. Dat zijn mannen die hun auto aan de rand van een stuk land parkeren, en dan met de verwarming aan een beetje door de kijker loeren waar er ergens een kievit op de wieken gaat.

De rest van de wereld snapt dan weer niets van de eierzoekers. Omdat cultuur ons met strikte ideeën opzadelt over natuur. En over wat goed en rechtvaardig zou zijn in dat. Dus is ook het eierzoeken gevat in een gebouw van regels. Waardoor de activiteit het ene jaar verboden wordt, en vervolgens dan weer mag.

En dan zijn er nog beroeps-Friezen die de activiteit willen zien als onmiskenbaar onderdeel van de Fries-eigene. En die nu bescherming willen door het eierzoeken de status te geven van Cultureel erfgoed. Het liefst dan nog middels erkenning door de Verenigde Naties.

Dat is tot nu toe de merkwaardigste opinie over dat kievitseierenzoeken die ik ben tegengekomen. Alsof jagen en verzamelen gebonden kan zijn aan een provincie. Alsof de menselijke evolutie tot jager-verzamelaar slechts in een klein perifeer en nat gebiedje heeft plaatsgevonden in wat later Nederland ging heten.