it is dochs oars, sûnt 2001

The Rabbit Tetralogy
John Updike

De roman en ik, we staan momenteel wat onverschillig tegenover elkaar. Ik vind weinig troost in de boeken die andere verzonnen hebben. Uitgaven waarin feiten op een rij worden gezet, zijn me liever. Feiten zijn nog wel staat mijn wereldbeeld nog weer iets te laten kantelen, de ideeën en vragen die ik heb te verscherpen.

Terwijl de roman toch nu net het genre hoort te zijn dat mijn zekerheden ondermijnt, me toont dat er andere waarheden bestaan dan de mijne, dat weinig zo zeker is als het lijkt.

Voor de zoveelste aflevering van mijn leesproject neem ik daarom een grote gok. Ik ga deze sportzomer een reeks romans herlezen waarvan ik weet dat ze me bij eerste lezing niet bijzonder bevielen. De Rabbit-romans van John Updike. Ik acht Updike namelijk heel hoog als verhalenschrijver, en vind dat maar een gering tal van zijn langere boeken dat geweldige niveau halen.

Tegelijk staan die Rabbit-boeken bekend als dé erfenis van deze auteur.

Bovendien heb ik sinds de dood van Updike altijd het idee gehad om zijn befaamste boeken nog eens in kalmte te moeten herlezen. Zelfs al weet ik dat de hoofdpersoon een nare seksistische en reactionaire man is. En dat Updike met de autohandelaar ‘Rabbit’ Angstrom een alleman schiep die zo overduidelijk Amerikaans is dat een Europese lezer alleen daarom al op problemen kan stuiten.

De troost is in elk geval dat John Updike schrijven kon, en dat er op zinsniveau wel van alles te genieten zal zijn.

boeklog over Updike
eamelje.net over Updike

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit, Run | 1 t/m 128
John Updike

Viereneenhalf boek beslaat de tetralogy van John Updike over de Amerikaanse alleman Harry Angstrom. Bijzonder aan de vier romans uit deze serie is dat ze om de tien jaar verschenen. De eerste, Rabbit, Run werd geschreven in 1959. De laatste, Rabbit in Rest, kwam uit in 1990. Daarbij maakte Updike zijn personages ook telkens dat decennium ouder.

Dus geven deze boeken niet alleen een beeld van een mannenleven. Ze gaan ook over de obsessies van de tijd waarin het verhaal speelde. En daarmee wat daarin veranderde.

Voor mij moet het zeker twintig jaar geleden zijn dat ik voor het laatst een Rabbit-roman las. Vraag me welke herinneringen nog aan die vier boeken bestaan en het blijft stil.

Ik herinnerde me wel de openingsscène van Rabbit, Run. Waarin de oud-basketballer Harry Angstrom even zijn nette jasje uitdoet om mee te doen in een partijtje op straat. Alleen hoeft die herinnering niet uit het lezen van de roman te stammen. Updike is daar namelijk later ook weleens op teruggekomen — op de keuze waarom hij zo filmisch wilde beginnen met het boek.

Bij het lezen nu wijst verder niets erop dat ik Rabbit, Run ooit las. Terwijl de vertaling nochtans in de kast staat, en alles erop wijst dat ik dit exemplaar ooit heb doorgenomen.

Ik las nu het verhaal over wat inmiddels voor mij een jonge jongen is geworden, van zesentwintig. Getrouwd is hij met een wat alcoholistische vrouw, Janice. En als er ooit al iets was tussen die twee dan mist dat allang. Dat er al een kinder is en de tweede op komst is, lijkt er evenmin toe te doen.

Dus doet Rabbit Angstrom het allerverbodenste. Op een vrijdagavond stapt hij in zijn auto, uit het huwelijk, met als doel om nooit meer terug te komen. Alleen duikt hij al na uren rondrijden weer in zijn woonplaats op. Om daar dan hulp te gaan zoeken bij zijn oude basketbalcoach. En die helpt hem aan meer dan een bed voor de nacht.

Updike moest Rabbit, Run indertijd nog herschrijven, omdat de tijd nog niet toe was aan zijn openlijke benadering van de seks tussen man en vrouw. Ik had het niet per se een straf gevonden ware dit die gecensureerde versie geweest. Misschien mag er inmiddels wel wat te veel, en vind ik sex-passages in de eerste plaats vervelend geworden.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit, Run | 129 t/m 264
John Updike

Niets blijk ik me te hebben herinnerd van het verhaal van deze roman. Behalve dan de openingsscène, zoals gezegd. Terwijl het boek nochtans behoorlijk dramatisch wordt op het eind.

Dramatisch genoeg in elk geval om te zien dat de auteur me heeft willen shockeren.

John Updike zocht zijn verhalen doorgaans in het gewone leven. Supermensen waren niet interessant voor hem; anders dan zo in de Amerikaanse cultuur gebruikelijk. Updike meende dat er al genoeg gebeurde als een dagelijks bestaan even uit het lood ging hangen; door een enkele gebeurtenis.

Dus valt het op dat Rabbit, Run eigenlijk niet aan zijn eigen gebod voldoet.

Dat hij een jonge man als hoofdpersoon neemt, met een slecht huwelijk, is éen. Dat zijn echtgenote nauwelijks tekening krijgt in het boek, behalve dan dat ze drinkt, zwanger is, en de hele dag televisie kijkt, is twee. Maar wat hen vervolgens overkomt, voelt aan als nogal bedacht.

Of misschien is het niet eens het verhaal, maar eerder het vertelperspectief dat me niet heel aangenaam was. Updike vertelt alles in de tegenwoordige tijd — wat toen nog geen versleten trucje was, maar uiterst gewaagd. Tegelijk is hij wel een alwetende verteller, die daarmee alles kan beschrijven, en dat ook doet in regelmatig prachtige taal. Alleen laat hij daarbij opvallend vaak bijvoorbeeld bewust weg hoe zijn personages zeggen wat te zeggen hebben.

Het boeklogje over deze roman volgt waarschijnlijk pas ergens in september. De besprekingen over de Tetralogy moesten maar eens een aaneensluitend serie worden. Mijn gedachten over dit boek liggen ook nog niet vast.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit Redux | 1 t/m 112
John Updike

Aan een vervolg op de roman Rabbit, Run had John Updike nooit gedacht. Laat staan dat de hele serie boeken uiteindelijk vier decennia zou beslaan. Maar tien jaar na de eerste in de reeks verscheen de tweede.

Het enige wat ik over Rabbit Redux wist — afgezien dat Updike daarmee het word ‘redux’ voor heroptreden opnieuw in het Engels introduceerde — is dat dit het taaiste boek zou zijn van de vier.

Van de eerdere lezing was me evenwel niets bijgebleven.

Maar die vermeende taaiheid lijkt zich in het begin te bevestigen. Updike is in de eerste pagina’s vooral bezig om te vertellen hoe het er voor staat met zijn personage ‘Rabbit’ Angstrom tien jaar later. Die is nog bij zijn alcoholistische vrouw, Janice. Hun zoon is dertien, en kan daarmee ook een factor worden voor het boek. Zijn moeder is ziek, en zal waarschijnlijk erger gaan lijden of sterven.

Bovendien wordt niet eerder vertelde ‘back story’ belangrijk. In Rabbit, Run uit 1959 ging het nooit om Angstrom’s legertijd; hoewel de oorlog in Korea werd gevochten. In Rabbit Redux is Vietnam ineens een issue. Dus wordt ook belangrijk hoe Rabbit Angstrom daarover denkt.

Daarbij hebben critici altijd het grote probleem met deze boeken gehad dat Angstrom zo veel behoudender en patriottistischer was dan zij.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit Redux | 113 t/m 225
John Updike

Eindelijk is er volledige zekerheid dat ik deze Rabbit-romans eerder gelezen heb. Rabbit Redux bestaat grotendeels uit een claustrofobisch gegeven dat ik me ineens heel goed herinnerde.

Harry Angstrom woont op een gegeven moment nog alleen thuis, met zoon Nelson. Zijn vrouw Janice is met de auto vertrokken, naar haar minnaar.

Waarop na enige tijd een amper meerderjarig meisje bij Rabbit Angstrom intrekt. Jill.

Zij is een weggelopen rijkeluisdochter, niettemin. Ze brengt haar eigen Porsche mee.

Later duikt er ook nog een kennis van haar op in het huis. Angstrom kent hem vaag uit de kroeg waar hij Jill leerde kennen. Deze kennis claimt onder meer in Vietnam te zijn geweest; en dus op meer dan éen manier slachtoffer te zijn van het systeem. Ook hij kan het huis niet uit zonder gearresteerd te worden; omdat hij de voorwaarden van zijn borgtocht overtreden heeft.

Dit wist ik nog allemaal van de vorige keer lezen — vooral omdat het boek me toen zo weinig anders bracht. Opvallend genoeg was ik wel de huidskleur vergeten van de mannelijke logee; terwijl Updike nu net zo veel moeite doet om dat element in het verhaal te brengen.

Als oudere en wat afstandelijker lezer zie ik meer dan bij eerste lezing, maar toch het meest hoe Updike met deze roman vreselijk zijn best doet om actuele thema’s in te brengen. Het boek speelt zich af in 1969. Dus landen de Amerikanen op de maan. Het is een verder nutteloos gegeven, tot de lezer gebracht via een TV-uitzending in een andere kamer. Maar Updike gebruikt het wel.

Net zo kleeft aan het optreden van die zwarte man in het boek, de Vietnam oorlog op de achtergrond, of hun drugsgebruik iets dat erop lijkt dat de auteur zijn effecten bewust heeft berekend.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit Redux | 226 t/m 348
John Updike

Na twee van de vier Rabbit-romans te hebben herlezen, wordt een vraag waarom ik zo weinig heb overgehouden aan de eerste kennismaking.

Want, op zich zijn Rabbit, Run en Rabbit Redux heel vaardig geschreven. Weliswaar vind ik Updike nog altijd beter als verhalenschrijver dan romancier. En dus kleeft er aan zijn romans altijd dat sommige delen er niet toe doen; en de boeken te dik zijn. Maar op zich zijn die Rabbit-boeken niet beter of slechter dan de meeste van zijn andere langere werken.

En dan denk ik dat de hoofdpersoon me net een tik te passief is om de boeken over hem vreselijk pakkend te vinden. Harry ‘Rabbit’ Angstrom was ooit een held. Maar dat was op de middelbare school. Even. Als basketbalspeler. Alleen gaan de romans daar nu net niet over. Wat de boeken behandelen is de tijd na de glorie. Als het leven vooral iets is dat hem lijkt te overkomen.

Rabbit Redux pakte vooral door de passiviteit van de hoofdpersoon voor mij ook veel te deprimerend uit als boek.

Pas aan het einde, als door een plotse schok de ban is gebroken, en de claustrofobie die deze roman zo bepaalt doorbroken wordt, pas dan krijgt het boek iets.

Rabbit blijkt daarna ineens ook een tamelijk ongeremde zuster te hebben. Mim. En zij is in het luttel tal pagina’s dat ze verschijnen mag aanzienlijk boeiender dan haar broer.

Het boeklogje over de roman volgt waarschijnlijk ergens in september. Zodra alle vier de romans zijn herlezen.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit is Rich | 1 t/m 101
John Updike

Eén voordeel heeft het om een reeks romans te lezen over hetzelfde personage. Die man ken je inmiddels. En alle minieme veranderingen in zijn leven worden gezien.

Een nadeel is dat de schrijver er niet vanuit kan gaan dat elke lezer van het boek de hele reeks kent. Dus moest Updike nogal wat back-story geven.

Soms loste hij dat probleem wel heel elegant op, trouwens. In Rabbit is Rich beleeft de VS een brandstofcrisis. De prijzen aan de pomp zijn hoog. Maar omdat Rabbit Angstrom inmiddels Toyota-dealer is geworden — erfenisje van schoonpapa — en Toyota’s aardig zuiniger zijn dan Amerikaanse pooierbakken, gaat het hem goed.

Wel kan hij grappen dat hij nu nooit meer de stunt kan uithalen waarmee Rabbit, Run opende. In de auto stappen, en de hele nacht doorrijden, is niet iets om zo maar te doen in tijden van brandstofschaarste. Daar had hij op dat moment eerst nog flink voor moeten sparen.

In het eerste hoofdstuk van Rabbit is Rich gebeurt vrijwel niets. Zoon Nelson, inmiddels tweeëntwintig, komt weer eens thuis, en neemt daarbij een vriendin mee; waar hij niet mee schijnt te neuken.

En thuis is het huis van Janice’s moeder. Rabbit Angstrom woont bij schoonmama in, en is nog altijd bij zijn eerste echtgenote. Ondanks alle problemen.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit is Rich | 102 t/m 194
John Updike

Voordeel van de Rabbit-reeks is dat je op den duur zo veel in de personages hebt geïnvesteerd dat je ook weten wilt hoe het verder met ze gaat.

Nadeel is dat je daardoor nogal wat trage stukken boek te verwerken krijgt.

Het tweede hoofdstuk uit Rabbit is Rich gaat uiteindelijk eigenlijk over niets anders dan de vraag waarom zoon Nelson zo ongewoon gespannen en gesloten is. Hij moet al het hele boek zijn vader iets vertellen, maar durft dat niet.

Maar uiteindelijk komt het hoge woord er dan toch uit — wat ook niet anders kan, de komst van een nieuw personage plaatst hem simpelweg voor een fait accompli. En dan is de goede lezer ook meteen zichtbaar welke dwaalsporen Updike in het verhaal heeft aangebracht. Vele vragen hadden kunnen rijzen, door diens hints. Want was Nelson homo? Heeft hij de dood van iemand op zijn geweten, of een andere ramp veroorzaakt? Schopte hij een vrouw met kind?

Het schrijven deugt dus wel, alleen blijven de personages nogal deprimerend. En hoewel ik tegenwoordig meer om het schrijven geef dan om de personages is me overduidelijk waarom deze romans me ooit zo tegenstonden.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit is Rich | 195 t/m 288
John Updike

Het derde hoofdstuk van Rabbit is Rich bestaat voornamelijk uit twee massascènes. In de eerste trouwt zoon Nelson met zijn zwangere bruidje. In de tweede zijn Rabbit Angstrom en zijn Janice onder vrienden.

En Updike is bijzonder goed in massascènes. Misschien ken ik zelfs wel geen betere schrijver dan hij van dit materiaal. Want, probeer het maar eens interessant te houden om telkens heel verschillende mensen het woord te geven. Of maak maar eens heel subtiel duidelijk hoe de sfeer op zo’n bijeenkomst langzaam verandert; bijvoorbeeld omdat er meer drank in de aanwezigen komt.

Puur voor het verhaal van de roman zijn deze passages evenwel niet meer dan passen op de plaats; kleine golfjes bewegen er in vrijwel stilstaand water. En dat vermindert voor mij toch telkens het leesplezier.

Nu goed, van de Rabbit-tetralogie verwachten dat die veel aan plot zullen brengen, is na tweedriekwart boek rijkelijk onnozel. Daarvoor is de hoofdpersoon een te passief personage.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit is Rich | 289 t/m 429
John Updike

Rabbit is Rich lijkt me een nogal plotloos boek. Het is alsof Updike al tijdens het schrijven alvast besloot om over tien jaar met nog een deeltje te komen in de reeks. En dat daarmee een heleboel aan verhaal wel wachten kon.

Ook in het vierde en vijfde hoofdstuk staat de hoge kwaliteit van de beschrijvingen nogal in contrast met het dunne verhaal.

Eigenlijk gebeuren er maar twee dingen. Ook zoon Nelson vlucht weg uit zijn huwelijk als zijn vrouw dreigt te bevallen — een handeling die het plot van de roman Rabbit, Run herhaalt. En Rabbit Angstrom gaat met zijn Janice en wat vrienden op luxevakantie.

Daarbij wordt dan openlijk van partner geruild.

En tijdens die sex vinden ook nog enige experimenten plaats.

Updike hoorde tot de generatie auteurs voor wie het ineens normaal werd om openlijk te schrijven over alles wat er in een mensenleven voorvalt. De openlijke censuur op sex en andere obsceniteiten in boeken viel weg. Maar de tijden zijn nu nog weer anders dan toen, en om éen of andere reden wekken al die uitgebreide erotische passages in zijn romans nu toch vooral verveling op. Bij mij althans. Maar gezien de populariteit momenteel van fanfic als Fifty Shades of Grey sta ik daar alleen in.

Boeklogje over Rabbit is Rich volgt ergens in september, na die over de eerste twee Rabbit-romans.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit at Rest | 3 t/m 180
John Updike

Drie boekdelen telt de roman Rabbit at Rest. En het boek is nog weer honderd pagina’s dikker dan het voorgaande deel uit de serie. Dus leek me vooraf dat dit boek weleens het meest langdradige uit de toch al zo weinig dynamische reeks kon worden.

En toen vond ik het eerste deel erg goed. Zo goed misschien wel dat de rest van het boek alleen maar tegen kan vallen.

Updike heeft voor de roman zijn held uit Pennsylvania gehaald en in Florida gedropt, want hij is inmiddels gepensioneerd. Harry Angstrom en zijn Janice leiden er een klein bestaan, met vele routines, en weinig verplichtingen. Maar gelukkig gaat het boek daar niet over. Want in het eerste boekdeel komt zoon Nelson met vrouw en kinderen over voor een korte vakantie.

Met Nelson gaat het nog altijd niet goed — hij heeft wilde stemmingswisselingen. En na enige tijd wordt duidelijk dat hij aan de cocaïne is verslaafd.

Typisch genoeg weet Janice dat wel, en vader Harry juist niet.

Tegelijk is die kwestie slechts éen van de lijntjes die wordt opgezet, om later verder te worden uitgewerkt in de roman. In dit eerste boekdeel gaat het vooral om de interactie tussen grootvader en kleindochter. En over hoe het is om twee jonge kinderen te vermaken tijdens een vakantie.

En dan krijgt Harry Angstrom een hartaanval — op een extra dramatisch moment ook nog; als hij met zijn kleindochter aan het zeilen is op zee, en ze daarbij in de problemen komen.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit at Rest | 181 t/m 346
John Updike

Met nog éen week aan lezen tegoed dringt zich de vraag op waarom ik Rabbit at Rest zo veel beter vindt dan de eerdere drie romans in de serie.

Is het om de zekerheid dat Rabbit Angstrom zo meteen dood gaat, en daarmee een natuurlijk einde aan de reeks komt? Maakt het naderende afscheid dat alles vanzelf een extra lading krijgt?

Of is het prozaïscher, en komt mijn plezier in het boek door mijn eigen gewenning? Rabbit at Rest verscheen in 1990. Toen was ik al een tijdje in Updike. Deze roman, net als die ervoor en erna, werden dan ook min of meer gelezen op het moment dat ze uitkwamen. Misschien is simpelweg de Updike en zijn manier van schrijven van rond die tijd me beter bekend dan die uit welke andere periode uit zijn loopbaan ook.

In het tweede deel van Rabbit at Rest zijn Harry Angstrom en zijn Janice terug in Brewer, Pennsylvania. Anders dan ik dacht zijn ze toch niet definitief naar Florida verhuisd — die emigratie vindt slechts in de winter plaats.

Rabbit Angstrom ontdekt eindelijk ook dat zoon Nelson aan de cocaïne zit. En dat hij, om de drugs te bekostigen, hun bedrijf aan het opsnuiven is.

En ander belangrijk lijntje is Rabbit’s gebrekkige gezondheid, en het gegeven dat hij spoedig een open-hartoperatie moet ondergaan. Zijn sporthart heeft zich tegen hem gekeerd, en daarmee worden zijn triomfen als basketballer op de highschool nog eens extra wrang.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit at Rest | 347 t/m 512
John Updike

Bij het omslaan van de laatste bladzijde het besef: ja het was goed om deze zomer op mijn gemak nog eens de hele reeks aan Rabbit-romans te lezen. Het is ook echt een serie. De boeken worden er beter van door ze kort op elkaar te lezen.

En bovenal ben ik een ander mens dan bij de eerste lezing, twintig jaar geleden.

Toen was zeker dit boek me veel te traag. Inmiddels is de hele lading anders geworden.

De hoofdpersoon uit de serie, Harry ‘Rabbit’ Angstrom, sterft aan het eind van Rabbit at Rest. Punt is alleen al dat hij dat doet op 56-jarige leeftijd, en ik dat imiddels veel te jong vind om dood te gaan. Toentertijd had ik daar nauwelijks idee bij.

Wel zie ik nu, door dat lezen in serie, welke literaire trucjes Updike gebruikt heeft in dit slotdeel. In nogal wat details wordt het eerste boek uit de serie van dertig jaar daarvoor ineens gespiegeld.

Ook deze maal ontvlucht Rabbit Angstrom weer zijn gezin door in de auto te stappen en weg te rijden. Al heeft hij ditmaal wel een bestemming om naar toe te gaan; zijn huis in Florida.

Ook ditmaal speelt hij een partijtje basketbal op straat. Aan het slot. En daarmee vond Updike een manier om zijn oude krijger toch nog bijna in het harnas te laten sneuvelen. Staande. Rechtop. Na een overwinning in het spel.

Maar bovenal was ik bij deze leesbeurt erg gevoelig voor de melancholie van dit laatste deel. Wat duidelijk maakt dat de hele serie zich tot herlezen leent, over twintig jaar; als ik ouder zal zijn als Rabbit Angstrom ooit werd.

Op dat tweede deel na dan. Dat blijft te claustrofobisch en tijdgebonden.

Boeklogjes over de hele Rabbit-serie volgen komende week.

Lees al mijn gedachten over Updike’s Rabbit Tetralogy hier.

Rabbit, Run
John Updike

[…] Begin jaren zeventig zou Updike in een interview bekend hebben dat Rabbit, Run geïnspireerd was door de opzet van Ulysses. Van Joyce. Door het leven van éen gewone man in detail te bekijken, voor een roman, zou dat boek later meer te vertellen hebben dan enkel een verhaaltje.

Deze bekentenis is vervolgens door iedereen voor waar aangenomen. En omdat Rabbit, Run gevolgd werd door nog drie romans met dezelfde hoofdpersoon, die bovendien netjes om de tien jaar verschenen, heet Updike’s Rabbit-tetralogy ook een portret van de Verenigde Staten te geven — contemporaine geschiedschrijving te zijn, geïllustreerd door de details uit het leven van een alleman. […]

boeklog 3 ix 2012

Rabbit Redux
John Updike

[…] De hoofdpersoon, Harry ‘Rabbit’ Angstrom’, deed in het eerste boek éen driest ding. Op goede dag stapte hij in zijn auto om voor altijd zijn huwelijk uit te rijden. Maar daar kreeg hij al dezelfde nacht spijt van. En al duurde het daarop nog een tijd voor hij weer bij zijn echtgenote Janice terug kwam, terugkeren deed hij.

In Rabbit Redux is het ditmaal Janice die de auto pakte en uit het leven van Rabbit wegreed — om samen te gaan leven met haar minnaar.

Dus komt ze tot nu toe nauwelijks in de boeken voor; of niet meer dan als een dreigend onweer in de verte. Wat haar tot wel een heel merkwaardig romanpersonage maakt. […]

boeklog 4 ix 2012

Rabbit is Rich
John Updike

[…] Een nadeel is dat de schrijver er niet vanuit kan gaan dat elke lezer van het boek de hele reeks kent. Dus moest Updike telkens ook nogal wat back-story geven in de boeken.

Soms loste hij dat probleem wel heel elegant op, trouwens. Rabbit is Rich speelt zich af in 1979; een jaar dat de VS een brandstofcrisis beleefde. De prijzen aan de pomp zijn hoog. Maar omdat Rabbit Angstrom inmiddels Toyota-dealer is geworden — erfenisje van schoonpapa — en Toyota’s aardig zuiniger zijn dan de aloude Amerikaanse pooierbakken, gaat het hem goed.

Wel kan hij grappen dat hij nu nooit meer de stunt kan uithalen waarmee Rabbit, Run twintig jaar daarvoor opende. In de auto stappen, en de hele nacht doorrijden, om weg uit een huwelijk te komen, is niet iets om zo maar te doen in tijden van brandstofcrisis […]

boeklog 5 ix 2012

Rabbit at Rest
John Updike

[…] En toen pakte Rabbit at Rest ineens uit als een onvergetelijke roman. Omdat John Updike alles beter lukte in dit boek dan in de drie delen uit de Rabbit-serie ervoor.

Daarmee wordt wel een vraag wat er precies zo goed is aan dit boek.

Is het om de zekerheid dat Harry ‘Rabbit’ Angstrom zo meteen dood gaat — die ik al had voor het lezen — en daarmee een natuurlijk einde aan de reeks komt? Maakt het naderende afscheid dat de tekst vanzelf een extra lading krijgt? Dat de hoofdpersoon sterfelijk is, weegt bij vrijwel alles mee.

Wellicht telt mee dat de eenheid van plaats eindelijk eens doorbroken werd. In plaats van dat het verhaal enkel in dat wat trieste stadje Brewer, Pennsylvania, hangen blijft, worden ook zonniger oorden opgezocht. Rabbit en Janice hebben inmiddels een tweede huis in Florida, waar ze overwinteren. […]

boeklog 6 ix 2012

Rabbit Remembered
John Updike

[…] Aan Rabbit Remembered valt verder op dat de auteur het voor éen keer goed met zijn personages voor heeft. Updike gebruikte zijn macht als alwetende verteller nu eens niet om onmogelijke problemen te verzinnen. De meeste van de moeilijkheden in het boek lagen er trouwens nog, uit de vorige boeken.

Rabbit Remembered is daarmee zelfs op te vatten als een ‘happy ending’ voor de hele reeks. Het slot aan vier decennia aan verwikkelingen. Een afronding van een auteur die vond dat er nog wat recht te zetten was over een hele serie aan personages.

Mede daarom denk ik dat het boek eigenlijk slechts te verteren is als het in serie wordt gelezen met de vier voorafgaande delen. Dat maakt het boek roezig en daardoor is het goed. Afzonderlijk gelezen vond ik deze roman ook wat wee, bij de eerste pogingen. […]

boeklog 7 ix 2012