Herzog | pagina’s 164 – 223
Saul Bellow
Toen ik het Herzog-project opdeelde in vijf leesweken gebeurde dit niet met een vooropgezet plan. Dat de tweede week dus negentig pagina’s aan lezen zou vergen, en de derde week amper zestig, was allereerst toeval. De hoofdstukken in de roman hebben niet allemaal dezelfde lengte. En het vijfde titelloze hoofdstuk is wat langer dan alle andere.
Toch pakte het toeval opvallend goed uit.
Dit deel van het boek lijkt me typisch een tekst voor een man van middelbare leeftijd. Op jongere leeftijd zal dit gedeelte me verveeld hebben; doordat er vrijwel niets in gebeurt. Omdat Herzog in deze pagina’s onder meer terugblikt naar een mislukte relatie met een Japanse vrouw — tussen zijn huwelijken in. En die vrouw dan idealiseert, zoals mannen doen, als ze zich ineens realiseren wat er allemaal anders had kunnen lopen in hun leven.
Daarnaast tracht hij te onderzoeken waar het dan precies mis ging met hem in het leven. Waarbij Herzog teruggrijpt op de middelen hem aangeleerd op zijn letterenfaculteit. De kritische analyse. Waardoor er alleen wel verdomd weinig overblijft.
In this reign of multitudes, self-awareness tends to reveal us as monsters. [179]
Het lijkt me een kernzin.
Al is nog belangrijker hoe dit hoofdstuk begint, en Herzog de discussie verafschuwt die hij ineens met zijn huidige vlam moet voeren.
I brought all this on myself by telling Ramona the story of my life–how I rose from humble origins to complete disaster. [166]
Want gelukkig komt die Ramona eindelijk levend in het boek voor, en wordt het ook eens genieten voor Herzog, voor de verandering, op het eind van dit hoofdstuk.
Over deze pagina’s is verder vast van alles op te merken. Zoals dat Saul Bellow niet echt bekend stond om levensechte vrouwenportretten — of dat hem zelfs misogynie verweten wordt. Zoals overigens eveneens geldt voor Updike, of Roth. Terwijl hij in dit hoofdstuk toch niet anders dan met grote bewondering schrijft over die twee vrouwen in Herzog’s leven.
Maar voor mij telde allereerst, ik las kalmpjes zestig pagina’s. En hoe pijnijk de brieven ook waren die Herzog componeerde, veel daarvan was desondanks ook heerlijke pastiche op de hoogdravendheid die een intellectueel zou inzetten in een brief. Daarom werd Herzog eindelijk mensch.
Langer had dit boekgedeelte evenwel niet moeten duren. Het was precies goed.
[ volg mijn gedachten over Bellow’s Herzog hier ]
[x]#9680 fan zaterdag 7 januari 2012 @ 08:00:00
