it is dochs oars, sûnt 2001

Tender Is the Night
F. Scott Fitzgerald

Na zes weken Multatuli, en al diens wrok om het gebrek aan erkenning voor zijn genialiteit, werd het tijd voor iets luchtigers. De komende twee of drie weken ruim ik in voor de roman Tender is the Night van F. Scott Fitzgerald. Die andere roman van deze schrijver op de eeuwige lijstjes, naast The Great Gatsby.

Normaal zou het geen probleem horen te zijn om een vlot geschreven boek als dit in een paar uur uit te krijgen. Toch ligt het al maanden op het nachtkastje, en kom ik nooit verder dan pagina drie, voor mijn gedachten afdwalen en het geen zin heeft om verder te lezen.

Over het leven onder rijken gaat het, aan de Franse zuidkust, in de jaren twintig. Zo vermoed ik tenminste.

[ lees mijn gedachten bij Tender Is the Night hier ]

Tender is the Night | chapters 1 t/m 23
F. Scott Fitzgerald

Twee soorten Fitzgerald waren er, zo dacht ik altijd. De auteur van enkele gecanoniseerde romans, en de maker van honderden verhalen; die allereerst geschreven werden voor de bladen die het best betaalden.

Hemingway noemde F. Scott Fitzgerald om de verhalen de hoer van zijn talent. Maar Hemingway zei wel meer, en nog veel ergere dingen. Alleen had hij wel gelijk, als het over die verhalen ging. De meeste daarvan zijn bleven steken in een andere tijd, zonder de kwaliteiten te hebben op een ander moment ook nog iets te zeggen te hebben.

En in de eerste negentig pagina’s van de roman Tender is the Night herkende ik helaas meer van de verhalen dan van die andere beroemde roman.

The Great Gatsby leek me indertijd allereerst het boek van een jonge man. Maar wat me vooral bijbleef, is het goede schrijven.

Tot nu toe bood Tender is the Night vooral verwikkelingen, van niet heel boeiende personages. Meer soap opera dan klassiek drama.

Hap-slik-weg-leed.

En nergens nog is de schrijver aanwezig om het geneuzel van veel te rijke Amerikanen in Frankrijk iets extra’s te geven.

[ lees mijn gedachten bij Tender Is the Night hier ]

Tender Is the Night | chapters 24 t/m 22
F. Scott Fitzgerald

Vorige week bleek ik toch drie bladzijden te weinig te hebben gelezen. Het eerste boekdeel hield maar iets verder op dan waar ik gestopt was. Met als gevolg dat me deze week vooral een tweede boekdeel onder ogen kwam dat me ook wat meer zei.

Ineens werden de verwikkelingen in de tijd geplaatst. Plots kregen de hoofdpersonen een achtergrond. Al is me niet helemaal duidelijk waarom Dick Diver toch met zijn Nicole trouwde — terwijl hij wist dat zij een psychiatrisch patiënt was. Diver maakte namelijk behoorlijk carrière als zenuwarts.

Ditmaal las ik wel die paar pagina’s extra, om het hele tweede boekdeel afgewerkt te hebben, en komende week te kunnen besteden aan het derde.

Helemaal overtuigd van de kwaliteiten van het boek ben ik nog altijd niet. De hoge plaats op de eeuwige ranglijst van de Modern Library is me bijvoorbeeld een raadsel.

Toch is het lezen inmiddels geen corvee meer. Ik kan me zelfs indenken dat deze roman bij sommige lezers een favoriet is. De schrijver heeft mededogen voor zijn personages; ondanks wat hij hen aandoet.

[ lees mijn gedachten bij Tender Is the Night hier ]

Tender Is the Night | chapters 1 t/m 13
F. Scott Fitzgerald

Merkwaardigste ontdekking van de slotweek die ik doorbracht met deze roman, is dat het boek waarschijnlijk toch eerder heb gelezen. Alleen dan in een compleet andere versie.

Tender Is the Night telt drie boekdelen. En helaas is het tweede deel het eigenlijke begin van de roman. Al die hoofdstukken voordien vertellen wat er mis aan het gaan is in een huwelijk, terwijl de lezer dat huwelijk nog niet eens kent. En dus nauwelijks kan inschatten wat er nu precies plaatsvindt.

Omdat dit inhoudelijke probleem al snel onderkend werd, heeft tot in de jaren zeventig een alternatieve versie bestaan van de roman; samengesteld door een ander. Waarin de chronologie van het eigenlijke verhaal wel min of meer gerespecteerd werd.

De Wordsworth-uitgave die ik nu las, biedt de oeruitgave, met die merkwaardige indeling. En dan ook maar gelijk een essay erbij, ter inleiding, wat anderen over de roman hebben gedacht.

Maar inleidingen lees ik altijd pas achteraf. Had ik dat voor de verandering eens niet gedaan, dan had ik deze roman anders gelezen. Beginnend bij het tweede boekdeel.

[ lees mijn gedachten bij Tender Is the Night hier ]

Tender Is the Night | op boeklog
F. Scott Fitzgerald

[…] In éen alinea samengevat, biedt Tender Is the Night scènes uit een huwelijk. Waarbij de vrouw alleen al problemen heeft door haar mentale gesteldheid. En de man, die als idealist en goeddoener naar Europa kwam, verweekt en ten onder gaat door het goede leven en het vele geld dat door het huwelijk ineens binnen bereik is gekomen. […]

boeklog 14 x 2011