Iemand schrijft een boek over zichzelf…
verder over de autobiografie
Mijn waardering voor de autobiografie heeft sterk gewisseld tijdens mijn jaren als lezer. Ooit, namelijk, leek meer geen beter schrijven te bestaan dan dat. Terwijl ik inmiddels enorme voorbehouden bij het genre heb; wat het daarmee ook ingewikkeld maakt om na te gaan wat me in het verleden zo aansprak in boeken die iemand wijdde aan zichzelf.
Misschien leefde er het idee dat autobiografieën het dichtst kwamen bij een rechtstreekse brief van de auteur aan zijn lezers.
Misschien ook zocht ik puur naar voorbeelden, van wat iemand moest doen om wijs te worden, en goede boeken te schrijven; want vooral autobiografisch werk van schrijvers zocht ik op.
Misschien geloofde ik nog in de uitgeverspropaganda dat een reeks als privé-domein, van de Arbeiderspers, prestigieus was. Waardoor de boeken nogal wat extra mochten kosten.
Maar waarschijnlijk, ben ik bang, gold simpelweg dat er voor mij niets ging boven ‘echt gebeurd’. Want ‘echt gebeurd’ is juist dat wat autobiografieën lijken te brengen.
En goed, dan bestaan er heel verschillende genres nog binnen die autobiografie. Memoires zijn toch echt andere boeken dan brievenverzamelingen, of dagboeken.
Verder maakt het voor de geloofwaardigheid ook wel uit of een auteur iets tijdens zijn eigen leven heeft uitgebracht, of dat een uitgave postuum verschijnt.
Alleen had ik de autobiografie al zo veel eerder een onbetrouwbaar medium bevonden dan Paul Theroux. En dat kwam dan nog niet eens omdat ik auteurs op onwaarheden had betrapt; of vermoedens dat zij hun verleden zorgvuldig hadden schoongepoetst. Nee, dat was veeleer om wat ik zelf had gemerkt over de techniek van het schrijven. Over welke aspecten in een verhaal altijd nadruk krijgen; en wat daarom juist meestal wordt weggelaten. Omdat het simpelste journalistieke verhaal volgens precies dezelfde mechanismen werkt als een monografie, of een autobiografie. Door het éen te versimpelen, het andere weg te laten, en een derde element extra aan te zetten voor effect.
Sindsdien gaat goed schrijven me vele malen boven ‘echt gebeurd’.
Hoogstens is het autobiografische genre nog speciaal als dat een boek oplevert waarin een schrijver zich ineens heel anders toont dan voorheen.
[wordt vervolgd]
[x]#8198 fan maandag 24 januari 2011 @ 18:02:27
