Het verschijnsel heeft een naam, het heet concisie
Op verzoek nogmaals aandacht voor het belang van het begrip ‘concisie’ — dat voor mij een andere lading heeft dan het synoniem ‘beknoptheid’.
Noam Chomsky gebruikt het woord ‘concision’ om aan te geven waarom de massamedia hem nooit vragen om commentaar te leveren op actuele ontwikkelingen in de VS. Chomsky zou bijvoorbeeld over de Amerikaanse presidentsverkiezingen van het moment zeggen dat die er niet, of nauwelijks, toe doen. En die simpele uitspraak alleen al doorbreekt de stilzwijgende afspraak in de massamedia dat die presidentsverkiezingen er wel degelijk toedoen. Belangrijker is er zelfs niet. Want het Amerikaanse volk gaat toevallig wel de machtigste man op aarde kiezen.
Wie dat idee niet deelt, is daarmee gedwongen uit te leggen waarom. En daarvoor ontbreekt altijd de tijd, of het begrip. Het brede publiek is niet gewend om in abstracties te denken; dus komt een afwijkende mening over een heilig gegeven in het geheel niet over. Zeker niet van iemand die in de verdediging lijkt te zijn gedrongen.
Het gegeven alleen al dat de mens een groepsdier is, maakt degene met de afwijkende opinie verdacht, waardoor die kritischer bekeken wordt. Om die vijandigheid te overwinnen, is een extra grote inspanning nodig.
Zulke acceptatie- en uitsluitingsmechanismen zijn er altijd en overal. Dat begint al op het schoolplein — en dan vooral onder meisjes; die zijn gezagsgetrouwer. En dat schoolplein is alleen uitzonderlijk in de zin dat uitsluiting er openlijk gebeurt. Kinderen hebben nog niet geleerd hoe belangrijk het is om voor- en afkeuren te verbergen.
Gisteren kwam ik toevallig nog een transcript tegen van een interview waarin Noam Chomsky omstandig aan een ongelovige Andrew Marr uitlegt wat diens structurele beperkingen zijn als journalist. Als die niet het juiste acceptatiegedrag had getoond tijdens zijn gehele leven, was hij nooit zo’n vooraanstaand BBC-verslaggever geworden.
Ik vind het mijn opdracht, als denkend mens, om zulke acceptie- en verwerpingsmechanismen te leren zien. Al was het maar om mijn eigen beperkingen te kunnen onderscheiden. Maar ook omdat het eigen denken begint met middelen om te onderscheiden waar anderen de fout ingaan.
[x]#4319 fan vrijdag 3 oktober 2008 @ 15:22:43
