it is dochs oars, sûnt 2001

P.F. Thomése

De werkelijkheid zoals wij die schijnen te moeten kennen is een verzinsel van anderen. Van CNN tot de buurvrouw, van de architect die jouw huis heeft gebouwd tot de PvdA-wethouder die de school van de kinderen bestuurt. Je leeft in verzinsels van anderen en als je die gaat aanbidden, geloof je in de buitenkant. Ik kijk graag naar de binnenkant, het onbekende. Ik tast als schrijver het liefst in het duister. Ik hecht aan een heldere stijl, maar aan een troebel onderwerp. Ik heb minder met realistische romans-man komt thuis, vindt vrouw met een ander in bed-die veronderstellen dat er een vaste ordening der dingen bestaat. Ik hou niet van ‘overtuigende’ schrijvers, zoals Arnon Grunberg en Joost Zwagerman, die zich tot de lezer richten-‘mensen als u en ik’-en uitgaan van een gedeelde werkelijkheid. Van clichés dus. Je kunt de werkelijkheid niet delen, niet kennen zelfs. Een schrijver brengt verslag uit van het onbegrijpelijke; met grote precisie slaat hij telkens de plank nèt mis.

geïnterviewd in Trouw’s Tien Geboden-reeks

P.F. Thomése over de Nederlandse literatuur ii

In de bedrijfstak literatuur is het aldus geregeld: het boek moet het doen, de uitgever doet maar wat. De summiere know-how die er is, heeft louter betrekking op eerdere ervaringen. Uit gebrek aan beter heeft de bedrijfstak zijn hoop gevestigd op herhaling van oude successen. Het tweederangse is de ruggegraat van het boekenbedrijf.

De formats van oude succesnummers liggen bij iedere uitgeverij ter inzage. Aangezien we het nu over economie hebben, moet er maar even niet op de stijl worden gelet.

Formats:

• middelbare vrouwen, ‘moedig’, ‘openhartig’, ‘vaak schrijnend’, in het buitenland en/of onder gekleurde volkeren op zoek naar de Laatste Grote Beurt;
• studerende jongeren, ‘hilarische beschrijvingen’, op zoek naar de Eerste Grote Beurt (overal, meestal op een camping);
• middelbare vrouwen of andere mensen die veel geslagen zijn, ‘herkenbaar’, ‘fascinerende zoektocht’, op zoek naar zichzelf, moeilijke verhoudingen binnen de familie, mogelijk veroorzaakt door een ‘familiegeheim’;
• saaie mannen met neiging tot een buikje, ‘meeslepend’, ‘je blijft de bladzijden omslaan’, op zoek naar de verwezenlijking van hun dromen (limousines, champagne, tropische eilanden, mondaine steden, ‘spannende avonturen’, rentenieren), maar die ten slotte ontdekken dat wat ze eerst hadden beter was dan wat ze kregen – of, ‘verrassende plot’, niet;
• realistische weergave van ‘het leven in deze tijd’ zoals het volgens iedereen is die op bepaalde tijdschriften is geabonneerd, ‘trefzeker’, ‘meedogenloos de spiegel voorgehouden’, ‘superieure stijl’;
• filosofische roman. Mysterie! Was Nietzsche gek of was het zijn dubbelganger? En wie was Wagner dan? ‘Duizelingwekkende speurtocht’, ‘spannend tot op de laatste bladzijde’;
• beroemd willen worden, ‘onmiskenbaar talent’, ‘opzienbarend’, ‘nu al’, en daarover schrijven;
• beroemd geworden zijn en, ‘geen zin te veel’, ‘goede wijn behoeft geen krans’, daarover een autohagiografie schrijven;
• gewoon opschrijven wat je hebt meegemaakt. In meer delen, ‘zien uit naar het volgende deel’.

combineer uit het voorgaande je eigen format.

De goede inzendingen worden wekelijks per top-10 bekendgemaakt in een blad bij u in de buurt.

[vindplaats onbekend]

Schaduwkind

[…] Ik vond Thomése’s Schaduwkind mede daarom vooral een knap geschreven boek, en niet veel meer dan dat. […]
 
 
 

boeklog 1183

Citaat van de dag | 0926

Een schrijver bestaat echt en een personage bestaat niet echt. Gek hè? De kloof die zich tussen beiden bevindt, wordt verbeelding genoemd. De verbeelding is het eeuwig groene achterland van de mogelijkheden, terwijl de werkelijkheid het betonnen werkgebied is van de voldongen feiten. Als feiten en mogelijkheden door elkaar gehaald worden, ontstaat het bekende gelul waar geen einde aan komt en waarmee mevrouw Jensen en met haar zo heel veel anderen zo’n dankbare broodwinning hebben gevonden. Het beton van de feiten blijkt dan te verkruimelen als beschuit, en het eeuwig groene achterland verdort waar je bij staat, zodat alles als zand door onze vingers glijdt.

P.F. Thomése, ‘Waarom ik een seksistische macho ben’

Boeklog over Stine Jensen
Boeklog over P.F. Thomése

Het raadsel der verstaanbaarheid
P.F. Thomése

[…] Schrijvers hebben bovendien niets voor op de rest van de mensheid, aldus Thomése. Ze zijn niet intelligenter, gevoeliger, scherper, of erudieter dan anderen.

Het enige dat de schrijver beter kan, is schrijven.

[…] [W]at hij te bieden heeft, is zijn vermogen om de dingen anders op te schrijven dan de meeste mensen het zouden doen.

Het subversieve karakter van zijn kunst zit hem dan ook in de vorm. [40]

Literatuur en maatschappij staan haaks op elkaar, zo schrijft Thomése. Dus moet de schrijver in de contramine. […]

boeklog 10 i 2013

Te fietsen | week 06
stemmen

Niet altijd, maar wel vaak, hoor ik stemmen in mijn hoofd tijdens het fietsen. Podcasts zijn namelijk de ideale metgezel op ritten van enige lengte. En de beste daarvan bestaan uit gesprekken.

Dat is om twee redenen.

Zou ik heel hard willen rijden, is opzwepende muziek met een stevig ritme vast effectiever. Maar het grote nadeel van muziek is dat die de wereld buitensluit. En het fietst nogal wat prettiger als je verkeer van achteren kunt horen aankomen.

Ik hoef ook niet zo hard meer. Ik hoef mijzelf niet in vermoeidheid te overtreffen.

Gesprekken beluisteren laat genoeg ruimte om de gesproken woorden heen om de omgeving te blijven waarnemen. Sterker nog, bij een stevig fluitende tegenwind is het al gauw onmogelijk een gesprek nog te volgen.

En een tweede factor is dat ik alleen op de fiets echt blijk te kunnen luisteren. Omdat er dan geen ontsnappen is aan de woorden in mijn hoofd. Het dagelijkse leven, biedt veel te veel afleiding om stil te horen wat andere mensen te zeggen hebben. Maar op de fiets past zo’n gesprek vaak perfect.

Sterker nog, woorden blijven soms aan het landschap plakken. Op sommige wegen weet ik bij bepaalde stukken nog precies dat ik daar ooit naar een podcast luisterde, die over dat-en-dat ging. Soms is dat dan al anderhalf jaar terug.

Nadeel van de winter is wel dat ik veel minder lang fiets dan in warmere jaargetijden. En ondertussen leveren mijn RSS-feeds elke dag nieuwe podcasts aan. Nu pas ben ik toe aan de marathoninterviews die de VPRO rond de kersttijd uitzond.

En het gesprek met Joop Goudsblom is een aanrader gebleken, voor wie ook de kans ziet daar echt naar te luisteren. Het interview met P.F. Thomése heeft een kleiner bestek, en verdraagt wel wat meer afleiding ernaast.

Citaat van de dag | 0601

Ik ben erg voor het weggooien van boeken. In de papierbak. Dat zal ze leren. Slechte boeken zijn een vloek voor elke beschaving.

P.F. Thomése, ‘Als mijn boekenkast een zelfportret is, dan ben ik ongetwijfeld geniaal’

Verzameld nachtwerk
P.F. Thomése

[…] Tezamen vormt het opgenomen materiaal een autobiografie van een schrijver, met alle persoonlijke twijfels die daar dan bij horen. Al spreekt het dan nog wel voor zich, stilzwijgend, dat ook het volgende boek weer geschreven moet worden.

Alleen, wie leest er nog in Nederland? En dan echt? Lezen waarvoor je moeite moet doen, en dat niet enkel dient om een paar loze uurtjes te vullen met wat simpel vermaak? […]

boeklog 29 x 2018

Nergensman
P.F. Thomése

[…] hiermee werd een stuk logischer wat er nu echt centraal stond in het samenraapsel aan opgenomen materiaal. De man bekeek zichzelf als schrijver, akkoord, en kwam er daarbij niet onderuit om ook te wegen in welke cultuur hij als schrijver had te functioneren. Welke waarde deze aan boeken hecht, en wat voor boeken dit dan zijn.

Daarbij schreef P.F. Thomése enkele van de beste opmerkingen die ik ooit las over de roes van dat eerste lezen, in de jeugd. […]

boeklog 3 xii 2018