TLM: Right and Wrong Political Uses of Literature
Italo Calvino
Dit paper uit 1976 heeft behoorlijk wat overlappingen met de vorige tekst van tien jaar daarvoor. Omdat er nu eenmaal het gegeven lag dat voor Calvino’s generatie dat leren lezen op hetzelfde moment plaats vond als de vorming van een eigen politiek bewustzijn. Literatuur was politiek in het Italië van de jaren na de Tweede Wereldoorlog.
Inmiddels zijn voor Italo Calvino die overlappingen verdwenen. Politiek is politiek. Literatuur is Literatuur. Wat dan mede komt er geen politiek programma bestaat waarin hij nog blind vertrouwt, noch was er zo’n literair programma waar hij in geloven kon.
Tussen die vorige tekst en deze lag er ook nog 1968; dat roerige actiejaar. Waarin voor de protesterende studenten slechts éen ding telde: actie! Waarmee literatuur beschuldigd werd tijdverspilling te zijn.
Maar wie de betekenis van literatuur negeert, maakt zich moedwillig blind voor de complexiteiten waaruit deze wereld bestaat, aldus Calvino.
De schrijver ziet dat literatuur op twee manieren politiek nut kan hebben; naast dat er ook tal van manieren bestaan waarop literatuur verkeerd gebruikt kan worden om politieke doeleinden.
Literatuur kan eindelijk een stem geven aan de allerzwaksten, de stemlozen, de genegeerden.
En daarnaast is er nog die veel moeizamere, abstractere manier, dat goed formulerende schrijvers de lezer modellen kunnen aanbieden van waarden om de wereld mee te bekijken.
Is er zelfs nog een derde manier, namelijk dat literatuur vertellen kan over de betekenis van woorden, die er in de politiek zo veel minder toe doet; als het om de inhoud gaat. Gold daarbij voor Calvino ook dat iedereen zich bewust zou horen te zijn van de positie waarin hij of zij verkeert; wat die doet voor hun blik om de wereld mee te beschouwen.
* lees al mijn woorden over The Literature Machine hier.
[x]#14678 fan zaterdag 10 november 2018 @ 23:23:23
