functies van de media
De komende tijd zal ik op deze plaats waarschijnlijk regelmatig wat gedachten plaatsen over het WRR-rapport Focus op functies dat op 2 februari verscheen. Het is namelijk een dik rapport, zeker als daarbij alle vooronderzoeken worden meegeteld. Dus kan mijn eerste reactie niet de beste zijn. Maar ik vind het een wat bijziend advies over de media , zonder alle afwijkingen in de visie nu al precies te kunnen benoemen.
Kern van mijn probleem is misschien wel het besef dat bijvoorbeeld ook dit weblog tot de media behoort. Als ik de huidige jurisprudentie in Nederland aanhoud, moet ik al uw reacties streng beoordelen, en die verwijderen zodra ze ongefundeerde verdachtmakingen of andere lasterpraat bevatten. Ik ben weleens journalist, en daarom valt alles wat ik openbaar blijkbaar onder de eisen van zorgvuldigheid die voor deze activiteit opgaan. Iets dat mij daarmee ook verantwoordelijk maakt voor al uw commentaren hier.
Als u geen journalist bent in het dagelijkse leven, maar toch een weblog bijhoudt, is de vraag overigens of deze verplichting opgaat.
En een probleem hierbij is voor mij ook dat deze website in Californië gehost wordt, en Amerikaanse wetten nogal wat meer ruimte laten voor de vrijheid van meningsuiting dan de Nederlandse. Dus onder welke jurisdictie publiceer ik dit?
En als ik dit in het Engels zou schrijven?
Slechts éen van de problemen bij alle veranderingen in het medialandschap is dat de Nederlandse overheid altijd maar een klein beetje te zeggen had over de bedrijven en organisaties die traditioneel de media uitmaakten. Goed, er konden zendmachtigingen uitgedeeld worden, en daarmee waren er dan bijvoorbeeld eisen te stellen aan de reclame die omroepen uitzenden. Maar televisie en radio hoeft allang niet meer alleen via de ether te komen.
Aan kranten en tijdschriften waren al veel moeilijker inhoudelijke eisen te stellen, door de vrijheid van drukpers. Of die van meningsuiting.
Nee, hoogstens waren er regels te stellen aan het marktaandeel dat uitgeverijen mogen hebben, of hoeveel aandelen SBS De Telegraaf mag bezitten.
Ondertussen is, onder meer door schaalvergroting, de dagbladwereld zo verschraald dat in de meeste provinciale hoofdsteden nog maar éen krant volgt wat er in de Provinciale Staten gebeurt. Een beetje concurrentie kan daarbij nog van de regionale omroepen komen. Maar die zijn voor hun bestaan afhankelijk van provinciale subsidies, dus al te onafhankelijk kunnen zij niet opereren.
En dan zijn er nog de 467 gemeenten in Nederland, waar politieke beslissingen genomen worden.
Of er is dat Europa. Wat op de achtergrond nogal invloed uitoefent, al hangt het ook van uw beroepsgroep af hoezeer dat direct merkbaar is. Maar waarover de nieuwsmedia ook horen te berichten, omwille van de democratie.
Punt is, een deel van de controle op het goed functioneren van de boven ons geplaatste overheden wordt gedaan door commerciële organisaties. Maar het eigenlijke doel van die bedrijven is in de eerste plaats het eigen voortbestaan te verzekeren, en ten tweede winst te maken. Het publiek zo goed als kan voorlichten over politieke besluitvorming, op welk niveau dan ook, en daarbij ook afwijkende standpunten een stem te geven, is nooit de eerste prioriteit.
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) wil nu de pluriformiteit in de media, in dan in het bijzonder de nieuwsvoorziening, waarborgen door instelling van een nieuwe toezichthouder. Dat kan. Zeker. Maar mijn zorg is dat de raad daarbij ook schrijft dat door alle ontwikkelingen in het medialandschap de pluriformiteit nu al toeneemt. Terwijl het enige dat ik zie, is dat het ANP niet alleen nieuws levert aan alle kranten, maar dat ook de nieuwssites die op de PC of met de telefoon te bezoeken zijn vrijwel alleen maar hun berichtjes tonen. Dit weblog en al die honderden anderen weblogs zijn leuk, maar tellen voor mij toch nauwelijks mee als serieuze nieuwsbron.
Nieuws brengen kost geld, alleen abonnementen afsluiten, of commercials danwel advertenties tonen, levert inkomsten op.
Het is allemaal zo simpel niet. Al was het maar om dat toezichthouders als de Opta nog altijd geen eerlijke concurrentie om de communicatiemarkt mogelijk heeft weten te maken, noch dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit echt inzicht toont in de aanpak van verborgen handelspraktijken. En die hebben niet eens te maken met zoiets als vrijheid van meningsuiting.
wordt vervolgd
[x]#1049 fan donderdag 3 februari 2005 @ 00:10:10
