Hellema [1921 – 2005 ]

Een klein berichtje in de krant vandaag. Schrijver en verzetsheld Hellema overleden [pseudoniem van Alexander Bernard van Praag], op de leeftijd van 84 jaar.


mijn bespreking staat hier

Ik heb nooit iemand ontmoet die hem ook had gelezen, deze wat onbekend gebleven meester. Maar ooit vond ik zijn eerste twee verhalenbundels tot het beste behoren wat er in het Nederlands geschreven is.

Langzame dans als verzoeningsrite

Enige reizen dienden niet ter zake

Het ging me niet alleen om zijn karige taal toen, maar vooral ook waren zijn persoonlijke uitgangspunten en daarmee zijn vertelstem nogal uniek in de Nederlandse literatuur. Hij was een realist. Een zakenman, die Europa rondreed om orders te verwerven voor een textielfabriek, en daarbij ook zaken moest doen met hetzelfde volk dat hem ooit in Buchenwald had gestopt. Want, het leven gaat verder.

En het was ook niet om zijn kwaliteiten als schrijver dat ik hem ietwat vergeten ben de laatste vijftien jaar. Het was dat eeuwige onderwerp van hem. Die Tweede Wereldoorlog die door zovelen nog eens over is gedaan in beeld en geschrift dat ik er een allergie voor ontwikkelde.

Maar daarmee doe ik dus ook mensen tekort.


Joab
Hellema

[…]

Dit is het geheim. Het geheim dat de jongetjes nooit begrijpen (omdat het zich niet in cijfers laat uitdrukken) en dus ook de technocraten van later niet: macht is geen prestatie. Is niet meer weten dan de anderen. Of meer kunnen. Of het beter weten. Of beter kunnen. Macht is bedenken wat de anderen vergeten en er gebruik van maken.

[…]

boeklog 15 x 2010


Bestekken
Hellema

[…] Veel ontwikkeling zit er ook niet in zijn oeuvre. De auteur debuteerde laat, en dat was meteen al gelaarsd en bespoord. […]
 
 

boeklog 28 xii 2010


Langzame dans als verzoeningsrite
Hellema

[…] Dit boek opent met een kort verhaal, van amper drie pagina’s, ‘Ein kleines Requiem’ getiteld, dat me bij de eerste keer lezen met stomheid sloeg. Dat iemand zo kon schrijven…

Van de weeromstuit heb ik dit boek zeker twintig, en misschien wel vijfentwintig jaar niet durven herlezen. […]

boeklog 13 i 2011


Een andere tamboer
Hellema

[…] Hij draagt het op aan Harry Peulevé, alias Marcel Seigneur, die net als hem de kampen overleefde, maar anders dan hem na de oorlog te veel moeite had om door te gaan. Peulevé had de mensheid op zijn afzichtelijkst gezien, en wist daar niet mee om te gaan.

Daarmee werd de roman een verkenning over hoe iemand verder leeft die te veel onmogelijke herinneringen meetorst. […]

boeklog 3 ii 2011


De maan van de vorige avond
Hellema

[…] Hellema schiep zich daarvoor een alter ego. Een halfjood, net als hij. Maar hij gaf deze man een omgekeerde beginpositie. Zodat die oorlog ook eens vanuit een ander perspectief beschreven kan worden. […]
 

boeklog 25 iii 2011