ik [het ik] – boeklog

Aap en de filosoof

boeklog.info — Mon, 26 Nov 2007 22:00:50 +0000

Primatoloog Frans de Waal hield in 2003 de Tanner-lezingen aan de universiteit Princeton. Daarop mochten enkele andere wetenschappers hun — meestal nogal filosofisch georiënteerde — antwoorden formuleren. Waarop De Waal uiteindelijk nog weer met een repliek kwam. De weerslag van deze discussie staat in dit boekje. En het is De Waal te prijzen dat hij […]

Dus ik ben

boeklog.info — Tue, 25 May 2010 20:00:00 +0000

Van Stine Jensen hoefde ik nooit meer een boek lezen; haar kwaliteiten waren me bekend. Maar Rob Wijnberg intrigeerde me juist wel, omdat hij de intelligentste nieuwe columnist is die de laatste jaren in de Nederlandse media verscheen. En toen schreven ze samen een boek… Maar aan wie zou het dan liggen dat ik nogal […]

Eenzaamheid van stervenden in onze tijd

boeklog.info — Fri, 23 Jul 2010 22:00:00 +0000

Veel boeken van Norbert Elias [1897 – 1990] lijken aanvullingen op zijn hoofdwerk Über den Prozeß der Zivilisation. Zoals ook dit essay, waarin de socioloog de taboes bekijkt die er rond de dood zijn gegroeid. Voor een deel beschrijft hij daarbij helemaal niets nieuws — dat we de omgang met onze doden hebben uitbesteed aan […]

Egolutie

boeklog.info — Sat, 09 Sep 2017 19:23:23 +0000

Carl Sagan zei het ooit duidelijk: buitengewone uitspraken vragen om een buitengewoon bewijs. En wie poogt om tot zulke bewijzen te komen, bedrijft daarmee dan al gauw wetenschap. Dus vroeg ik me af of mijn irritatie over Egolutie van Susanne Piët ontstond omdat de schrijver in dit boek amper een poging doet om haar opvallende […]

Egotunnel

boeklog.info — Thu, 30 Jun 2011 20:00:00 +0000

Twee boeken las ik in korte tijd over het bewustzijn, en wat wij daar inmiddels weten over door scans en ander hersenonderzoek. Omdat het daarbij om wetenschap gaat, leek het me in de boeken grote overeenkomsten tegen te komen. Maar dat was niet het geval. Een groot verschil maakte vanuit welke achtergrond de auteurs schreven. […]

Flow

boeklog.info — Mon, 06 Jan 2014 10:00:00 +0000

Waarom dan toch zo vaak boeklogjes geschreven? Er nog van afgezien dat ik telkens boeken lees die om een reactie vragen? Het is domweg leuk om te doen. En het is waarschijnlijk leuk om te doen omdat elk boeklogje precies die inspanning vraagt die gelukkig maakt, volgens de Amerikaans-Hongaarse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi. Schrijven vergt concentratie […]

Hand aan zichzelf slaan

boeklog.info — Thu, 19 Dec 2013 10:00:00 +0000

Wie zichzelf doden wil, kan tegenwoordig gewoon een boek kopen met tips om dat een beetje handig aan te pakken thuis. Uitweg heet deze uitgave. Boudewijn Chabot en Stella Braam schreven het boek. En de auteurs bieden hun lezers sec informatie, zonder daarbij te oordelen. Ik ben geneigd het bestaan van zo’n boek als een […]

Heimweefabriek

boeklog.info — Thu, 04 Sep 2008 22:00:00 +0000

Voor sommige boeken ben ik inmiddels te oud. Romans genoeg die je wel als tiener moet lezen, willen die impact hebben. Douwe Draaisma, de hoogleraar in de geschiedenis van de psychologie, lukte het om een bundel met artikelen te schrijven waar ik de eerste vijfentwintig jaar nog te jong voor ben. Al zal ik het […]

Herontdekking van het lichaam

boeklog.info — Sat, 17 Jun 2017 08:12:12 +0000

Er zijn heel wat manieren om de mensheid op te delen in de groepen wij en zij. En een voor mij nogal belangrijk onderscheid is de vraag of die ander in zijn of haar puberteit voor de eigen lol aan sport heeft gedaan, of op een andere manier intensief heeft bewogen. Want ik was een […]

Hoofdkussenboek (jap→eng→ned)

boeklog.info — Mon, 24 Aug 2009 22:00:00 +0000

Eduardo Galeano verwees er terloops naar, in het boek Mirrors. Waarbij hij de verzameling fragmenten in dit hoofdkussenboek begroette als het werk van een inspirerende voorgangster. Zelfs al leefde ze dan duizend jaar geleden. Dit was aansporing genoeg om dit hofdagboek eens te herlezen. Er stond me namelijk inhoudelijk bijna niets meer van bij. En […]

Identiteit

boeklog.info — Sun, 24 Aug 2014 19:00:00 +0000

Verhaeghe’s boek is inmiddels vertaald, naar het Engels. En het roept bij sommige Britten sterke reacties op. Wat niet vreemd is. De Belgische psychoanalyticus Paul Verhaeghe stelde namelijk ditmaal eens een diagnose op van waar het de samenleving aan mankeert. Dit leverde een boek op dat bovenal een kritiek is op het doorgeschoten neoliberalisme. En […]

Ik bestaat uit twee letters

boeklog.info — Mon, 28 Jan 2019 22:00:00 +0000

Het is al een tijd geleden dat een autobiografisch boek me nog eens zo wist te grijpen. Maakte het zelfs niet uit dat Ik bestaat uit twee letters een dikke pil mag heten. Integendeel. In deze uitgave doet A.H.J. Dautzenberg een vrijwel dagelijks verslag van zijn vijftigste levensjaar. Zijn kroniek daarover begint op 13 december […]

Illusie van de bewuste wil

boeklog.info — Tue, 11 Jan 2011 23:00:00 +0000

Non-fictie uit 2002, pas in 2010 vertaald, kan als nadeel hebben kennis te missen die er nu wel is.

Informalisering

boeklog.info — Thu, 21 May 2009 22:00:00 +0000

Cas Wouters ging verder waar Norbert Elias ophield, in diens Prozeß der Zivilisation. Dat is zowel heel interessant, door het panoramische overzicht, en toch soms wat te simpel door het ontbreken van verklaringen voor wat er veranderde. Net als Elias gebruikt Wouters etiquetteboeken om te laten zien hoe de zeden veranderden in de loop van […]

Me, Myself, and Why

boeklog.info — Wed, 21 Sep 2016 09:00:00 +0000

Meermaals heb ik het idee op boeklog geopperd dat non-fictieschrijvers een kort zelfportret in hun boeken zouden horen op te nemen. Dat kan dan bijvoorbeeld van alles vertellen over de mogelijke vooroordelen van waaruit ze schrijven. Want niet alleen economen vertrekken in hun betoog vanuit persoonlijke ideeën, zonder zich er voldoende rekenschap van te geven […]

Metroseksueel

boeklog.info — Sun, 30 Sep 2007 22:00:43 +0000

Het is waarschijnlijk geen wonder dat Norbert Elias etiquetteboeken gebruikte om zijn theorieën te illustreren over de veranderingen in cultuur en civilisatie. Etiquetteboeken zijn tijdcapsules. In dit boek wordt bijvoorbeeld meermaals de waarschuwing uitgesproken dat een echte man geen sokken aantrekt, als hij sandalen draagt. En als ergens tegen gewaarschuwd wordt, betekent dit ook dat […]

Mijn vrijheid

boeklog.info — Sun, 26 Nov 2006 10:58:03 +0000

Elders schreef ik laatst over mijn eeuwige fascinatie voor ‘de geschiedenis van het ik‘. Wat is het toch dat bepaalt wie ik nu ben en wat ik wil? En hoe kan dit zijn veranderd, in de loop der geschiedenis? Dit is een misschien wat warrige manier om uit te leggen waarom ik deze memoires van […]

Ogen van de ander

boeklog.info — Wed, 27 Jan 2010 23:00:00 +0000

Niets merkwaardiger dan om een boek te lezen waarin de auteur zich verdiept in wat mij al decennia boeit. Zo’n werk is nauwelijks neutraal te bekijken. Alleen al omdat de schrijver gedaan heeft wat ik al die tijd heb nagelaten. En dus wordt het onmogelijk zo’n werk tekortkomingen te verwijten. Het boek bestaat. In tegenstelling […]

Other

boeklog.info — Wed, 05 Jun 2013 22:00:00 +0000

Iedereen die wil begrijpen wat normaal is, moet op reis. Fysiek naar andere oorden, of liever nog een verplaatsing maken in de geest, terugkerend naar het verleden. Juist met de geschiedenis erbij is te zien aan hoe veel ongeschreven regels wij ons houden — meestal zonder dat te weten. Dan pas valt bijvoorbeeld op dat […]

Power of Habit

boeklog.info — Sat, 29 Dec 2012 22:00:00 +0000

Er zit meestal een nacht tussen het uitlezen van een boek en het beschrijven van mijn reactie in een boeklogje. En deze gewoonte is niet verkeerd. Want had ik meteen mijn gedachten over The Power of Habit verwoord dan waren superlatieven tekort geschoten. Zelden las ik een effectiever geschreven boek. Bovendien sloot het onderwerp precies […]

Psychologie heeft zin

boeklog.info — Wed, 20 Apr 2011 22:00:00 +0000

Frijda en de emoties. Maar zijn laatste bundel gaat vooral over de grenzen van zijn vakgebied.

Quiet

boeklog.info — Thu, 26 Sep 2013 04:00:00 +0000

Ik bezit een superkracht, zo vertelde dit boek me. En die bestaat uit mijn introverte aard. En helaas is het nodig om het grote publiek te wijzen op de grote kwaliteiten van dit zo onderkoelde temperament. Omdat zo veel in onze samenleving bepaald wordt door die schijnbare meerderheid aan extraverte types. Wie graag alleen is, […]

Seks en de seksen

boeklog.info — Mon, 01 Jun 2009 22:00:00 +0000

Cas Wouters publiceerde de afgelopen jaren twee vergelijkbare boeken over het veranderen van de zeden in de twintigste eeuw. Dit: Seks en de seksen, en later nog Informalisering. Ik las dat tweede boek eerst, bijna volkomen ongeïnformeerd, wat me toen tot de onnozele conclusie bracht nogal wat te missen. Wat er miste stond namelijk al […]

Slimme onderbewuste

boeklog.info — Sun, 26 Jun 2011 20:00:00 +0000

wie een politiek debat ondergaat, wordt zelf ook langdradiger. Dit effect heet priming. Nuttige kennis.

Ueber den Prozeß der Zivilisation

boeklog.info — Mon, 20 Apr 2009 22:00:00 +0000

Toen ik uiteindelijk geschiedenis ging studeren, was dit niet omdat de geschiedenisles op school zo leuk was geweest. Niet dat mijn herinneringen slecht waren daaraan, voor zo ver er nog herinneringen waren tien jaar later. Maar de geschiedenisles vroeg niet zo veel. Ik heb een goed geheugen voor nutteloze informatie, en kan een zin formuleren; […]